Goed boeren met de blauwe bes

29 juli 2015 GEESBRUG – Wat te doen met 150 Polen die niet kunnen oogsten vanwege het slechte weer? Barbecueën natuurlijk! Drie boeren die blauwe bessen telen maken van de nood een deugd.

Foto: Renco Bussemaker, Roel Koops en Roelof IJken (vlnr) hebben de oogst even uitgesteld vanwege de regen. Foto Gerrit Boer

Het lijkt nog knap gevaarlijk op de landerijen van Renco Bussemaker in Geesbrug. Is het niet de jager die zijn jachtgeweer leeg schiet, dan zijn het wel roofvogels die het op ongenode gasten hebben voorzien. Al kunnen die dreigende geluiden ook uit de speakers komen. Grote vliegers hangen aan palen over de velden heen. Bollen vol glitters weerkaatsen het zonlicht, indien aanwezig, in de ogen van indringers. Alles om vogels – de grootste vijand van de blauwe bes – te verjagen.

Barbecue
Bussemaker produceert samen met de familie Koops in Zwinderen en de familie IJken in Wachtum blauwe bessen. Met in totaal 50 hectare hebben de drie bedrijven 5 procent van de Nederlandse markt in handen. Ze zitten midden in de oogsttijd.

Zo’n 150 Poolse studenten bivakkeren daarvoor in omliggende vakantieparken, maar vanwege het slechte weer kunnen ze al dagen geen kant op. ,,We hebben daarom de barbecue van zaterdag naar voren gehaald. Kunnen ze van het weekend, als het wel mooi weer is, mooi het land op”, zegt Koops.

Gevaren
In 2007 zijn de drie naast hun traditionele akkerbouwbedrijven (bieten, aardappelen) begonnen met blauwe bessen. Daar leek een goede toekomst in te zitten. ,,Die verwachting is uitgekomen. We zijn tevreden over hoe het loopt”, zeggen de drie.

Ondanks de gevaren die op de loer liggen. Zijn het niet de vogels, dan is het wel de late vorst. Of hagelbuien. Vanwege die weersinvloeden is dertig procent van de struiken dit seizoen aangetast bij Bussemaker en Koops. IJken, die maar een paar kilometer verderop zit met zijn landerijen, had dit jaar wonderwel geen vorst- en hagelschade.

En dan is er nog een nieuwe vijand die op de loer ligt: een fruitvliegje dat het gemunt heeft op de rijpe bessen. Vanuit Zuid-Nederland rukt deze Suzuki, zoals het vliegje heet, verder op. Aan de andere kant liften de drie mooi mee op het oergezonde imago dat de blauwe bes heeft. ,,Dat was al zo toen we begonnen, maar het wordt steeds beter.”

Tegenpolen
De drie boeren werken de laatste jaren alleen nog maar met Poolse studenten voor de oogst. ,,Alles gaat in het Pools”, zegt IJken. ,,Het werkt niet meer als daar een verdwaalde Nederlander tussen zit.” De Polen blijven een week of zes in Nederland.

De eerste jaren deden de drie ook regelmatig een beroep op Nederlandse schooljeugd. ,,Het zijn vaak de 14- en 15-jarigen die aanklopten. Maar die mogen vanwege hun leeftijd maar een beperkt aantal uren per week werken. Doorgaans was de helft gemotiveerd, een kwart beïnvloedbaar en een kwart die niet wilde. We speelden toen veel meer voor politieagent. Nee, dan de Polen. Die zijn allen super gemotiveerd”, zegt Bussemaker.

Bessenautomaat
Wie als particulier bessen wil kopen, kan terecht bij een van de vier automaten die in Wachtum, Geesbrug, Nieuw-Zwinderen en Oosterhesselen staan: 24 uur per dag, zeven dagen in de week. Bij het bedrijf van Bussemaker in Geesbrug is ook nog een gezamenlijk winkeltje, iedere zaterdag van 10 tot 12 uur geopend. Met uiteraard de bessen zelf, 4 euro per pond, maar ook afgeleiden als sap, jam en zelfs shampoo. ,,Het hele seizoen door hanteren we dezelfde prijs voor bessen. Op de markt, in de automaat en in de winkel. We willen de consument duidelijkheid bieden.”

Toen de drie in 2007 begonnen at 5 procent van de Nederlanders wel eens een blauwe bes. Exacte cijfers hebben ze niet, maar dat percentage ligt nu flink hoger, weten de drie. ,,Het is een echte groeimarkt. Van de Nederlanders eet 95 procent aardbeien. Daar valt geen stijging meer te behalen. Met bessen wel.”